Carmela Silva: "precisamos poñer voz ao silencio, deixar unha proba viva do traballo das mulleres para quedar na memoria e seguir camiñando na senda da igualdade"

O Palacete das Mendoza acolleu a presentación do catálogo "Mulleres do silencio. De Maruja Mallo a Ángela de la Cruz". Trátase da primeira acción programada pola Deputación no marco dos actos con motivo do 25 de Novembro

A presidenta da Deputación de Pontevedra, Carmela Silva, acompañada da comisaria da exposición "Mulleres do silencio", Rosario Sarmiento, e de Soledad Penalta e Almudena Fernández (dúas das artistas protagonistas do compendio) presentaron esta tarde o catálogo "Mulleres do silencio. De Maruja Mallo a Ángela de la Cruz". Nun acto cheo de arte, imaxe e música no Palacete das Mendoza, a presentación serviu de arranque á programación impulsada polo Goberno provincial para conmemorar o 25-N. Ata a sala, na que orixinais bancos de cartón serviron para acomodar ao numeroso público congregado, acudiron membros do Goberno provincial e persoas relacionadas co mundo da arte da provincia, como os directores do MARCO e do Museo de Pontevedra, e público en xeral que recibiron un exemplar do catálogo como agasallo.

A presentación deu comezo coa peza Sen dúbida da intérprete Silvia Penide, quen tamén pechou o evento con Reventaba. Trala interpretación musical a xornalista Susana Pedreira, encargada da condución do evento, deu paso a un book trailer de "Mulleres do silencio" que permitiu apreciar, a través do vídeo, tanto á exposición, como ás artistas e ás súas principais obras. A xornalista fixo ademais unha alusión especial ao edificio, o Palacete das Mendoza, "onde pintou moitos óleos Carmen Babiano" sobriña de Soledad Méndez Núñez, "quen mandou construír o edificio, denominado "das Mendoza" por María e Concha, as fillas da pintora. Mulleres con talento e decisión".

A presidenta da Deputación de Pontevedra, Carmela Silva, destacou a necesidade de "poñer voz ao silencio, de deixar unha proba viva do traballo das mulleres, porque o que non se nomea non existe e o que non se escribe non queda na memoria. Precisamos quedar na memoria para seguir camiñando na senda da igualdade porque non hai nada máis xusto que isto". Deste xeito, "con este catálogo estamos a poñerlle un apósito á fonda ferida da desigualdade, pero temos que curala, temos que ir ao fondo da ferida para curala e iso se fai coa educación. As nenas e os nenos teñen que ter referentes femininos e hoxe en día fáltanlle. Faltan a metade o que fai que sexamos tortos e tortas, porque soamente temos unha mirada masculina e debemos mirar co outro ollo para poder transformar a sociedade".

A presidenta incidiu tamén na "revolución cultural que estamos a vivir en todos os eidos da cultura e que ten nome de muller na poética, na narrativa, na pintura, no cinema, no teatro e, sen embargo, a maioría da sociedade non coñece os seus nomes. Falamos de mulleres cun gran recoñecemento, que son a vangarda da cultura, así que hoxe non estamos a inventar un discurso, estamos a contar con palabras a realidade, a historia de todas estas mulleres".

Pola súa banda a comisaria da exposición "Mulleres do silencio", Rosario Sarmiento destacou a importancia do catálogo que "recolle ás artistas mulleres do século XX en Galicia, desde as primeiras xeracións que teñen acceso a unha formación académica ata as últimas xeracións, que xa puideron facelo na súa terra, a través da Facultade de Belas Artes de Pontevedra". Sarmiento insistiu na importancia de apostar pola formación "para garantir a profesionalidade" pero reivindicou que "pese a ser un 70 % as mulleres que rematan Belas Artes e un 30 % os homes, cando acceden ao mercado laboral as cifras cambian porque o sistema do poder da arte segue marcado pola invisibilidade e escasa presenza das mulleres".

Tamén tivo a oportunidade de amosar a súa opinión unha das mulleres artistas, Almudena Fernández, que incidiu na necesidade de escribir textos sobre mulleres artistas "como único xeito de facer historiografía. Sempre houbo mulleres artistas, pero as que pasaron o filtro da historia da arte é porque existen textos e historiografía sobre elas". Na mesma liña falou Soledad Penalta, outra das artistas que compoñen "Mulleres do silencio", que destacou que ao longo da historia "houbo mulleres que lles costou moito chegar pero que o conseguiron. A sociedade vai cambiando, pero aínda non estamos no 50 % de todo que é o único que pedimos".

A Deputación de Pontevedra editou 1.000 exemplares do catálogo "Mulleres do silencio" co obxectivo de visibilizar o talento das artistas galegas do século XX, oculto pola sociedade androcéntrica. O catálogo, de 175 páxinas,  está baseado na exposición que tivo lugar no MARCO entre outubro de 2016 e abril de 2017 na que se deu a coñecer a obra e traxectoria de 19 artistas galegas vinculadas á pintura.

Máis polo miúdo o coidado catálogo recolle unha descrición breve bibliográfica, en galego e castelán, e imaxes dalgunhas das obras máis representativas de Maruja Mallo, Julia Minguillón, M.ª Victoria de la Fuente, Elena Fernández-Gago, Fina Mantiñán, Beatriz Rey, M.ª Antonia Dans, Mercedes Ruibal, Elena Colmeiro, Soledad Penalta, María Xosé Díaz, Menchu Lamas, Rosalía Pazo Maside, Berta Cáccamo, Pamen Pereira, Ángela de la Cruz, Mónica Alonso, Almudena Fernández Fariña e Tatiana Medal.

O catálogo divídese en catro bloques, seguindo a propia proposta formulada pola exposición. A través dos bloques faise fincapé en cuestións coma o seu insignificante protagonismo nos movementos de vangarda anteriores á guerra civil, a posguerra e a obrigada emigración cara a outros centros artísticos fóra de Galicia, a chegada da democracia e o impulso dinamizador que van coñecer as artes plásticas en Galicia e, finalmente, os novos escenarios formativos nos que as nosas artistas comezarán as súas traxectorias nos inicios do século XXI.